Jedna ze świętych gór Pomorza (136,2 m. n. p. m.),ukształtowana w czwartorzędzie przez Lądolód Skandynawski (10 - 15 tysięcy lat p.n.e.). Przez wieki jej zbocza służyły za cmentarz wszystkim tutejszym ludom i kulturom. Z pewnością w starożytności aż do wczesnego średniowiecza była miejscem kultu obrządku pogrzebowego pogańskiego. Na jej szczycie miał się znajdować święty gaj, w którym Germanie składać mieli ofiary Wate, Słowianie natomiast wznieśli gontynę (zwaną też chram) i odprawiali obrzędy. Od XII do XVI w. miejsce kultu chrześcijańskiego gdzie mieściło się Sanktuarium Maryjne.

Duże znaczenie w popularyzacji Góry Chełmskiej i wzrostu jej znaczenia miały specjalne dekrety biskupie i papieskie nadające kaplicy prawo do udzielania odpustów. Tak było do XVI wieku, kiedy w wyniku ruchów reformacyjnych kaplicę zamknięto i zburzono. Dopiero w 1990 roku obok starych fundamentów wybudowano kaplicę sanktuarium, pw. Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej, którą poświęcił Ojciec Święty Jan Paweł II podczas VI pielgrzymki do Ojczyzny w dniu 1 czerwca 1991r.

Góra Chełmska ma też duże znaczenie dla mieszkańców i turystów, jest świetnym miejscem na rekreacje i wypoczynek. Ze zbudowanej na szczycie w 1888 roku wieży dostępnej dla zwiedzających rozciąga się widok na panoramę Koszalina. Fundamenty pod Wieżę Widokową stanowi ziemia ze starej części góry stanowiącej niegdyś miejsce kultu.

W bezpośrednim sąsiedztwie obecnej wieży widokowej znajdował się pomnik upamiętniający żołnierzy poległych w wojnie napoleońskiej. Budowla ta została wysadzona u końca lat '60 XX w. , lecz jego cokół jest nadal widoczny.

Góra Chełmska to także cel pielgrzymek, możemy spotkać szlaki turystyczne, takie jak: Szlak im. Józefa Chrząszczyńskiego, Szlak "Porwanego Księcia", Szlak "Pętla Tatrzańska".